Văn hoá truyền thống
Gia đình Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện – Bốn đời nối tiếp gìn giữ tín ngưỡng thờ Mẫu
Thứ tư ,
29/10/2025 |
15:56 GMT+7
Bốn đời gắn bó với tín ngưỡng thờ Mẫu tại tư gia không chỉ là sự kế thừa gia phong mà còn là niềm tin thiêng liêng, giúp con cháu luôn cảm nhận được sự chở che, bình an. Việc duy trì nếp thờ tự trong nhiều đời không chỉ thể hiện sự bền chặt trong đời sống tâm linh của gia đình, mà còn là cách để khẳng định bản sắc văn hóa Việt.
Trong dòng chảy văn hóa tâm linh của người Việt, tín ngưỡng thờ Mẫu luôn giữ một vị trí đặc biệt. Không chỉ là sự tôn thờ những bậc Thánh Mẫu biểu tượng cho thiên nhiên và cuộc sống, đây còn là nơi người dân gửi gắm niềm tin, khát vọng về sự an lành, thịnh vượng. Giữa nhịp sống hiện đại, việc một gia đình duy trì nếp đạo qua nhiều thế hệ là điều hiếm thấy và đáng trân trọng. Gia đình Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện – Thủ nhang đền An Phúc Tự, người con ưu tú của vùng đất Song Lãng, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình (nay là xã Thư Trì, tỉnh Hưng Yên) chính là một trường hợp tiêu biểu, với bốn đời kế tiếp nhau duy trì nếp thờ tự tại tư gia, góp phần bảo tồn và lan tỏa giá trị của di sản này.
.png)
Nhà báo Bùi Công Phiếu – Tổng biên tập Tạp chí Tinh hoa Đất Việt đến thăm và tặng báo biếu cho Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện tại bản đền tư gia An Phúc Tự trong không khí ấm áp, thân tình ở xã Song Lãng, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình (nay là xã Thư Trì, tỉnh Hưng Yên).
Truyền thống và ý nghĩa thiêng liêng
Chia sẻ về truyền thống gia đình, Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện cho biết: Ngay từ khi sinh ra, tôi đã lớn lên trong không gian thờ tự trang nghiêm, chứng kiến cha ông gìn giữ nếp đạo. Bốn đời gắn bó với tín ngưỡng thờ Mẫu tại tư gia không chỉ là sự kế thừa gia phong mà còn là niềm tin thiêng liêng, giúp con cháu luôn cảm nhận được sự chở che, bình an. Việc duy trì nếp thờ tự trong nhiều đời không chỉ thể hiện sự bền chặt trong đời sống tâm linh của gia đình, mà còn là cách để khẳng định bản sắc văn hóa Việt. Nghi lễ, khói hương, lời văn, điệu nhạc… tất cả tạo nên một dòng chảy tâm linh xuyên suốt, khiến cho các thế hệ trong gia đình luôn có điểm tựa tinh thần.
Chia sẻ về truyền thống gia đình, Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện cho biết: Ngay từ khi sinh ra, tôi đã lớn lên trong không gian thờ tự trang nghiêm, chứng kiến cha ông gìn giữ nếp đạo. Bốn đời gắn bó với tín ngưỡng thờ Mẫu tại tư gia không chỉ là sự kế thừa gia phong mà còn là niềm tin thiêng liêng, giúp con cháu luôn cảm nhận được sự chở che, bình an. Việc duy trì nếp thờ tự trong nhiều đời không chỉ thể hiện sự bền chặt trong đời sống tâm linh của gia đình, mà còn là cách để khẳng định bản sắc văn hóa Việt. Nghi lễ, khói hương, lời văn, điệu nhạc… tất cả tạo nên một dòng chảy tâm linh xuyên suốt, khiến cho các thế hệ trong gia đình luôn có điểm tựa tinh thần.
Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện – thủ nhang đền An Phúc Tự, không chỉ tiếp nối truyền thống cha ông trong việc gìn giữ tín ngưỡng thờ Mẫu mà còn là tấm gương sáng tích cực tham gia công tác an sinh xã hội, góp phần bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc..
Công lao và tâm nguyện của tiền nhân
Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện xúc động nhắc đến công lao của các thế hệ trước: “Nếu không có tâm nguyện, sự kiên trì gìn giữ của cha ông, thì chắc chắn chúng tôi khó có thể tiếp nối. Mỗi thế hệ đều đặt trọn tâm huyết vào việc hương khói, nghi lễ, xem đó là trách nhiệm thiêng liêng chứ không chỉ là bổn phận”. Theo lời kể, từ thời ông nội, rồi đến cha, các bậc tiền nhân trong gia đình đều kiên định giữ nếp đạo dù hoàn cảnh xã hội có nhiều biến đổi. Ngay cả trong những giai đoạn khó khăn, việc dâng hương, làm lễ vẫn không gián đoạn. Nhờ vậy mà ngày nay, con cháu có được một nền tảng vững chắc để tiếp tục kế thừa. Đó không chỉ là câu chuyện riêng của một gia đình, mà còn phản ánh sức sống bền bỉ của tín ngưỡng dân gian trong đời sống cộng đồng.
Nét đặc trưng nơi tư gia thờ Mẫu
Khác với những đền, phủ lớn nơi cộng đồng, tư gia thờ Mẫu của gia đình Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện mang sắc thái riêng. Không gian được bài trí giản dị nhưng trang nghiêm, phản ánh sự hòa quyện giữa truyền thống gia đình và chuẩn mực chung của tín ngưỡng Tam phủ, Tứ phủ. Từng pho tượng, từng bức hoành phi câu đối đều được giữ gìn cẩn trọng, như một phần ký ức của gia tộc. Đặc biệt, các nghi lễ vẫn được thực hành đúng lề lối. Âm nhạc chầu văn, lời hát văn, trang phục trong những buổi hầu đồng đều được chuẩn bị chu đáo, giữ nguyên phong cách cổ truyền. Điều này giúp không gian tư gia thờ Mẫu vừa gần gũi, vừa giữ được sự linh thiêng, tạo nên nét đặc trưng khó trộn lẫn.
Thuận lợi và khó khăn
Thực hành đạo Mẫu tại tư gia mang lại sự gắn kết trong gia đình, sự linh hoạt trong tổ chức nghi lễ và một không gian ấm cúng, gần gũi. Con cháu được tiếp xúc thường xuyên với không gian tâm linh, từ đó hình thành sự gắn bó tự nhiên.Tuy nhiên, ông Viện cũng thẳng thắn chia sẻ những khó khăn: Sự phát triển đô thị hóa khiến không gian thờ tự thu hẹp, việc duy trì nghi lễ cũng bị chi phối. Nhưng chúng tôi luôn cố gắng giữ sự cân bằng, vừa hòa nhập cuộc sống mới vừa bảo tồn nếp xưa. Ngoài ra, trong bối cảnh xã hội phát triển nhanh, giới trẻ dễ bị cuốn theo công việc, học hành, công nghệ… dẫn đến ít dành thời gian cho các hoạt động tín ngưỡng. Đây cũng là thách thức lớn trong việc duy trì sự tiếp nối lâu dài.
Trao truyền cho thế hệ sau
Để con cháu gắn bó với tín ngưỡng, gia đình thường xuyên cho thế hệ trẻ tham gia vào các ngày lễ, dịp hầu đồng, lễ rằm, mồng một. Không chỉ đứng ngoài quan sát, các cháu còn được giao những việc nhỏ như dâng hương, bày biện lễ vật, chuẩn bị trang phục… để cảm nhận không khí linh thiêng một cách gần gũi. Thầy Viện nhấn mạnh: “Chúng tôi không áp đặt mà gieo niềm tin bằng sự trải nghiệm. Khi các cháu cảm nhận được sự thiêng liêng, chúng sẽ tự nguyện tiếp nối”. Nhờ vậy, trong gia đình, thế hệ trẻ vẫn dành sự tôn kính cho Mẫu, xem đó là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần.
Vai trò lan tỏa cộng đồng
Không chỉ duy trì trong phạm vi gia đình, tư gia thờ Mẫu của Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện còn là điểm kết nối cộng đồng. Người dân trong vùng thường đến lễ bái, tham dự nghi lễ, chia sẻ niềm tin tâm linh. Từ đó, tình làng nghĩa xóm thêm gắn bó, các giá trị đạo đức, nhân văn cũng được bồi đắp. Đặc biệt, tại đền An Phúc Tự nơi ông Viện làm Thủ nhang các nghi lễ lớn nhỏ đều được tổ chức trang trọng, thu hút đông đảo nhân dân địa phương và du khách thập phương. Nhờ sự tận tâm, chỉn chu của ông và gia đình, đền An Phúc Tự ngày càng trở thành điểm sáng trong đời sống tâm linh của vùng đất Song Lãng.
Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện xúc động nhắc đến công lao của các thế hệ trước: “Nếu không có tâm nguyện, sự kiên trì gìn giữ của cha ông, thì chắc chắn chúng tôi khó có thể tiếp nối. Mỗi thế hệ đều đặt trọn tâm huyết vào việc hương khói, nghi lễ, xem đó là trách nhiệm thiêng liêng chứ không chỉ là bổn phận”. Theo lời kể, từ thời ông nội, rồi đến cha, các bậc tiền nhân trong gia đình đều kiên định giữ nếp đạo dù hoàn cảnh xã hội có nhiều biến đổi. Ngay cả trong những giai đoạn khó khăn, việc dâng hương, làm lễ vẫn không gián đoạn. Nhờ vậy mà ngày nay, con cháu có được một nền tảng vững chắc để tiếp tục kế thừa. Đó không chỉ là câu chuyện riêng của một gia đình, mà còn phản ánh sức sống bền bỉ của tín ngưỡng dân gian trong đời sống cộng đồng.
Nét đặc trưng nơi tư gia thờ Mẫu
Khác với những đền, phủ lớn nơi cộng đồng, tư gia thờ Mẫu của gia đình Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện mang sắc thái riêng. Không gian được bài trí giản dị nhưng trang nghiêm, phản ánh sự hòa quyện giữa truyền thống gia đình và chuẩn mực chung của tín ngưỡng Tam phủ, Tứ phủ. Từng pho tượng, từng bức hoành phi câu đối đều được giữ gìn cẩn trọng, như một phần ký ức của gia tộc. Đặc biệt, các nghi lễ vẫn được thực hành đúng lề lối. Âm nhạc chầu văn, lời hát văn, trang phục trong những buổi hầu đồng đều được chuẩn bị chu đáo, giữ nguyên phong cách cổ truyền. Điều này giúp không gian tư gia thờ Mẫu vừa gần gũi, vừa giữ được sự linh thiêng, tạo nên nét đặc trưng khó trộn lẫn.
Thuận lợi và khó khăn
Thực hành đạo Mẫu tại tư gia mang lại sự gắn kết trong gia đình, sự linh hoạt trong tổ chức nghi lễ và một không gian ấm cúng, gần gũi. Con cháu được tiếp xúc thường xuyên với không gian tâm linh, từ đó hình thành sự gắn bó tự nhiên.Tuy nhiên, ông Viện cũng thẳng thắn chia sẻ những khó khăn: Sự phát triển đô thị hóa khiến không gian thờ tự thu hẹp, việc duy trì nghi lễ cũng bị chi phối. Nhưng chúng tôi luôn cố gắng giữ sự cân bằng, vừa hòa nhập cuộc sống mới vừa bảo tồn nếp xưa. Ngoài ra, trong bối cảnh xã hội phát triển nhanh, giới trẻ dễ bị cuốn theo công việc, học hành, công nghệ… dẫn đến ít dành thời gian cho các hoạt động tín ngưỡng. Đây cũng là thách thức lớn trong việc duy trì sự tiếp nối lâu dài.
Trao truyền cho thế hệ sau
Để con cháu gắn bó với tín ngưỡng, gia đình thường xuyên cho thế hệ trẻ tham gia vào các ngày lễ, dịp hầu đồng, lễ rằm, mồng một. Không chỉ đứng ngoài quan sát, các cháu còn được giao những việc nhỏ như dâng hương, bày biện lễ vật, chuẩn bị trang phục… để cảm nhận không khí linh thiêng một cách gần gũi. Thầy Viện nhấn mạnh: “Chúng tôi không áp đặt mà gieo niềm tin bằng sự trải nghiệm. Khi các cháu cảm nhận được sự thiêng liêng, chúng sẽ tự nguyện tiếp nối”. Nhờ vậy, trong gia đình, thế hệ trẻ vẫn dành sự tôn kính cho Mẫu, xem đó là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần.
Vai trò lan tỏa cộng đồng
Không chỉ duy trì trong phạm vi gia đình, tư gia thờ Mẫu của Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện còn là điểm kết nối cộng đồng. Người dân trong vùng thường đến lễ bái, tham dự nghi lễ, chia sẻ niềm tin tâm linh. Từ đó, tình làng nghĩa xóm thêm gắn bó, các giá trị đạo đức, nhân văn cũng được bồi đắp. Đặc biệt, tại đền An Phúc Tự nơi ông Viện làm Thủ nhang các nghi lễ lớn nhỏ đều được tổ chức trang trọng, thu hút đông đảo nhân dân địa phương và du khách thập phương. Nhờ sự tận tâm, chỉn chu của ông và gia đình, đền An Phúc Tự ngày càng trở thành điểm sáng trong đời sống tâm linh của vùng đất Song Lãng.
Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện chụp ảnh lưu niệm cùng các đại biểu tại chương trình gặp mặt – giao lưu nhân Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025) do Tạp chí Tinh hoa Đất Việt tổ chức.
Thông điệp gửi đến cộng đồng
Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện cho rằng, việc một gia đình gắn bó với thờ Mẫu qua bốn đời là minh chứng rõ ràng cho sức sống bền bỉ của di sản. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng, bảo tồn tín ngưỡng không chỉ là việc của cơ quan quản lý hay các ngôi đền lớn, mà còn xuất phát từ mỗi gia đình, mỗi cá nhân. Khi từng gia đình gìn giữ thì cộng đồng sẽ có một nền tảng vững chắc để phát huy.
Từ câu chuyện của gia đình Nghệ nhân, đồng thầy Hoàng Ngọc Viện có thể thấy, thờ Mẫu không chỉ là tín ngưỡng, mà còn là dòng chảy văn hóa gắn kết các thế hệ, khẳng định bản sắc dân tộc trong bối cảnh hội nhập hôm nay. Đó cũng là minh chứng cho sức mạnh mềm văn hóa, giúp người Việt thêm tự tin và bền vững trong kỷ nguyên mới.
Hoàng Hiếu
Bình luận
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
(1).png)
Người giữ lửa Tín ngưỡng thờ Mẫu nơi Đền Kim Giang
Giữa nhịp sống hiện đại đầy ồn ào, nơi dòng Tô Lịch lững lờ chảy qua làng Kim Giang cổ kính, Đền Kim Giang mang đến cho ta một góc bình yên, mỗi...
THANH ĐỒNG LÊ THỊ HUYỀN – SỐNG TỐT ĐỜI, ĐẸP ĐẠO
Cuộc sống hiện đại có biết bao biến động, song vẫn có những con người chọn con đường tâm linh như một sợi chỉ đỏ dẫn lối – sống chân thành,...
Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Định – Người gìn giữ và lan tỏa tín ngưỡng thờ Mẫu
Gần 40 năm qua, nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Định đã dành trọn tâm huyết để giữ gìn sự uy nghiêm, lan tỏa di sản thực hành tín ngưỡng thờ...
.png)
“Sắc thu Cửa Nam” – Khi tình yêu Hà Nội được gửi gắm trong từng khuôn hình
Giữa tiết trời thu dịu dàng của Hà Nội, phường Cửa Nam rực rỡ hơn bao giờ hết với cuộc thi ảnh “Sắc thu Cửa Nam” – một sân chơi ý...
NGƯỜI PHỤ NỮ NGUYỆN GIEO NHỮNG ĐIỀU THIỆN LÀNH
Người ta vẫn quen gọi bà bằng cái tên mộc mạc, gần gũi – bà Hiền “in”. Cái tên ấy đã gắn với gần trọn cuộc đời bà,...
TIN TỨC - SỰ KIỆN
.jpg)
Đọc tạp chí in
Theo dòng sự kiện
