Góc nhìn pháp luật
BÀN VỀ VĂN HÓA PHÁT NGÔN HIỆN NAY
Thứ hai ,
25/10/2021 |
14:45 GMT+7
Việc xây dựng chuẩn mực văn hóa phát ngôn đang là một chủ đề được thu hút trong thời gian gần đây. Hiện nay với sự phát triển của công nghệ thông tin, của các phần mềm chuyển đổi số, hay một chiếc điện thoại thông minh… thì chúng ta đều có thể phát ngôn mọi thứ lên mạng xã hội.
Những phát ngôn không chỉ có nội dung là chia sẻ trực tiếp những điều chúng ta nói về bản thân người chia sẻ, một đối tượng, một tổ chức hay một sự việc nào đó xảy ra, việc phát ngôn còn đa dạng hơn nữa chính là bàn luận về các vấn đề nóng như : kinh tế, văn hóa, xã hội… của đất nước. Những phát ngôn có thể mang chính chất tích cực hoặc là tiêu cực, nó tùy thuộc vào đối tượng phát ngôn. Người phát ngôn không chỉ là người bình thường, trong đó có cả những nghệ sĩ, những nhà chính trị hay người nước ngoài. Và sau mỗi cuộc phát ngôn thì đều có một sức ảnh hưởng của những người xem và chia sẻ, đó có thể là đồng tình hoặc phản đối ý kiến, nhưng qua mỗi sự việc thì đều tạo nên một tâm điểm chú ý, hay một Scandal để mang một điều gì đó mà người chia sẻ mong muốn.
Trong những ngày gần đây, tâm điểm phát ngôn ngày càng được chú ý vì phát ngôn đó đến từ những người nổi tiếng, những người có ảnh hưởng tới mạng xã hội lớn… Từ những phát ngôn thiếu chuẩn mực trên các nền tảng mạng xã hội, vừa qua, khán giả công chúng và khán giả theo dõi luôn thấy những nghệ sĩ nổi tiếng như: ĐVH, ĐH, TT, TTM, TT- CV… phát ngôn xung quanh chuyện từ thiện, nói về cuộc sống… một số nghệ sĩ đã và đang phải gánh chịu “cơn bão” chỉ trích từ chính những người hâm mộ. Những lời lẽ đấy vô hình chung trở thành rào cản tạo khoảng cách giữa người nghệ sĩ và công chúng. Vì những nghệ sĩ là những người trực tiếp làm và truyền bá văn hóa đất nước, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật, lan tỏa những điều tốt đẹp, nhân văn. Họ vốn là những người có sức ảnh hưởng nhất định tới công chúng. Việc giới nghệ sĩ phát ngôn phản cảm, thiếu chuẩn mực xã hội thời gian gần đây đều đáng bị lên án. Bởi, nghệ sĩ là những người có lượng người hâm mộ lớn, vì vậy những phát ngôn thiếu chuẩn mực sẽ tác động tiêu cực đến xã hội đặc biệt là định hướng văn hóa thông tin của đất nước.
Có lẽ chưa bao giờ văn hóa ứng xử phát ngôn của người nổi tiếng trên mạng xã hội lại đáng báo động như hiện nay. Những phát ngôn phóng túng theo kiểu văn hóa “nói mất kiểm soát” trên không gian mạng xã hội đã khiến nhiều nghệ sĩ mất điểm trong lòng công chúng. Mặc dù những sự việc trên đã được cơ quan có trách nhiệm xử lý, đưa ra phương án giải quyết kịp thời. Nhưng, bất kỳ nghệ sĩ nào cũng phải tự ý thức về nghề nghiệp và phát ngôn của mình. Họ không phải là công dân bình thường mà là công dân nghệ sĩ, những người truyền đạt văn hóa nên càng phải tuân thủ luật pháp, phát ngôn ứng xử văn hóa hơn. Những người đang làm nghệ thuật, họ có một lượng khán giả và người theo dõi nhất định, nếu theo hiệu ứng đám đông thì những phát ngôn đó sẽ trở thành những tâm điểm, có thể đem đến tích cực, và ngược lại, chất tiêu cực sẽ vùi dập từ cực đoan này đến cực đoan kia, phủ nhận sạch trơn những giá trị mà người đó đã tạo ra.
Vẫn biết nghệ sĩ thường có cái tôi cá tính, sống thiên về tình cảm nhưng cần phải đặt đúng chỗ và được kiểm soát bởi suy nghĩ, phát ngôn có văn hóa. Đặt trong bối cảnh thái độ ứng xử của giới nghệ sĩ ngày càng có nhiều tranh cãi, vậy nên trong bối cảnh này, chúng ta cần sự vào cuộc không chỉ là của các cá nhân và hơn thế nữa, nên có những đề xuất đến Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Cục Nghệ thuật biểu diễn nên tổ chức những lớp bồi dưỡng nghiệp vụ về chuyên môn, phát ngôn trước công chúng, về văn hóa nghệ thuật từ truyền thống đến hiện đại và trách nhiệm của nghệ sĩ gắn với góc độ pháp luật. Để từ đó, nghệ sĩ có thể hình thành một lối văn hóa ứng xử chuẩn mực, phát ngôn đúng với công chúng, tuân thủ pháp luật. Hơn hết, nghệ sĩ có thể hiểu rõ hơn về trách nhiệm và tuân thủ những phát ngôn của mình, qua đó phát huy những giá trị đạo đức tích cực, những phát ngôn văn hóa đúng với công chúng, đạo đức chính là yếu tố để bản thân nghệ sĩ - những đại sứ của cái đẹp, là người sáng tạo và truyền tải giá trị chân - thiện - mỹ đến cộng đồng …
Xây dựng môi trường phát ngôn văn hóa lành mạnh trên mạng xã hội sẽ giúp hạn chế những bất thường, lệch chuẩn tư cách, đạo đức. Như vậy, bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội cần được hình thành, từ đó tạo một hiệu ứng xã hội ủng hộ cái tốt, lên án cái xấu, có thêm những bài học làm gương... sẽ giúp định hướng cách sử dụng mạng xã hội cũng như phát ngôn, văn hóa cho giới trẻ. Nếu chúng ta không kiên quyết xây dựng với những cơ chế đủ sức răn đe, những ồn ào về phát ngôn, thái độ ứng xử xấu xí như vậy sẽ chẳng bao giờ giảm đi hay chấm dứt. Trong thời đại phát triển công nghệ thông tin như hiện nay những người trẻ không có những định hình nhất định về văn hóa tích cực, tiêu cực. Họ có thể học những phát ngôn, hay biến thành những trào lưu hết sức nguy hiểm đối với việc giữ gìn văn hóa, cụ thể là văn hóa “ Nói”. Chúng ta cần nâng cao ý thức, trách nhiệm, tăng cường kỷ luật phát ngôn, giữ gìn truyền thống văn hóa của người với người, xây dựng đội ngũ cán bộ, đào tạo văn hóa phát ngôn không chỉ cho giới nghệ sỹ mà còn cho toàn bộ những người làm văn hóa. Người vi phạm chuẩn mực văn hóa phát ngôn tùy mức độ sẽ bị nhắc nhở, phê bình, kiểm điểm trách nhiệm, xử lý kỷ luật theo quy định.
Có lẽ chưa bao giờ văn hóa ứng xử phát ngôn của người nổi tiếng trên mạng xã hội lại đáng báo động như hiện nay. Những phát ngôn phóng túng theo kiểu văn hóa “nói mất kiểm soát” trên không gian mạng xã hội đã khiến nhiều nghệ sĩ mất điểm trong lòng công chúng. Mặc dù những sự việc trên đã được cơ quan có trách nhiệm xử lý, đưa ra phương án giải quyết kịp thời. Nhưng, bất kỳ nghệ sĩ nào cũng phải tự ý thức về nghề nghiệp và phát ngôn của mình. Họ không phải là công dân bình thường mà là công dân nghệ sĩ, những người truyền đạt văn hóa nên càng phải tuân thủ luật pháp, phát ngôn ứng xử văn hóa hơn. Những người đang làm nghệ thuật, họ có một lượng khán giả và người theo dõi nhất định, nếu theo hiệu ứng đám đông thì những phát ngôn đó sẽ trở thành những tâm điểm, có thể đem đến tích cực, và ngược lại, chất tiêu cực sẽ vùi dập từ cực đoan này đến cực đoan kia, phủ nhận sạch trơn những giá trị mà người đó đã tạo ra.
Vẫn biết nghệ sĩ thường có cái tôi cá tính, sống thiên về tình cảm nhưng cần phải đặt đúng chỗ và được kiểm soát bởi suy nghĩ, phát ngôn có văn hóa. Đặt trong bối cảnh thái độ ứng xử của giới nghệ sĩ ngày càng có nhiều tranh cãi, vậy nên trong bối cảnh này, chúng ta cần sự vào cuộc không chỉ là của các cá nhân và hơn thế nữa, nên có những đề xuất đến Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Cục Nghệ thuật biểu diễn nên tổ chức những lớp bồi dưỡng nghiệp vụ về chuyên môn, phát ngôn trước công chúng, về văn hóa nghệ thuật từ truyền thống đến hiện đại và trách nhiệm của nghệ sĩ gắn với góc độ pháp luật. Để từ đó, nghệ sĩ có thể hình thành một lối văn hóa ứng xử chuẩn mực, phát ngôn đúng với công chúng, tuân thủ pháp luật. Hơn hết, nghệ sĩ có thể hiểu rõ hơn về trách nhiệm và tuân thủ những phát ngôn của mình, qua đó phát huy những giá trị đạo đức tích cực, những phát ngôn văn hóa đúng với công chúng, đạo đức chính là yếu tố để bản thân nghệ sĩ - những đại sứ của cái đẹp, là người sáng tạo và truyền tải giá trị chân - thiện - mỹ đến cộng đồng …
Xây dựng môi trường phát ngôn văn hóa lành mạnh trên mạng xã hội sẽ giúp hạn chế những bất thường, lệch chuẩn tư cách, đạo đức. Như vậy, bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội cần được hình thành, từ đó tạo một hiệu ứng xã hội ủng hộ cái tốt, lên án cái xấu, có thêm những bài học làm gương... sẽ giúp định hướng cách sử dụng mạng xã hội cũng như phát ngôn, văn hóa cho giới trẻ. Nếu chúng ta không kiên quyết xây dựng với những cơ chế đủ sức răn đe, những ồn ào về phát ngôn, thái độ ứng xử xấu xí như vậy sẽ chẳng bao giờ giảm đi hay chấm dứt. Trong thời đại phát triển công nghệ thông tin như hiện nay những người trẻ không có những định hình nhất định về văn hóa tích cực, tiêu cực. Họ có thể học những phát ngôn, hay biến thành những trào lưu hết sức nguy hiểm đối với việc giữ gìn văn hóa, cụ thể là văn hóa “ Nói”. Chúng ta cần nâng cao ý thức, trách nhiệm, tăng cường kỷ luật phát ngôn, giữ gìn truyền thống văn hóa của người với người, xây dựng đội ngũ cán bộ, đào tạo văn hóa phát ngôn không chỉ cho giới nghệ sỹ mà còn cho toàn bộ những người làm văn hóa. Người vi phạm chuẩn mực văn hóa phát ngôn tùy mức độ sẽ bị nhắc nhở, phê bình, kiểm điểm trách nhiệm, xử lý kỷ luật theo quy định.
Đây sẽ là quy tắc nghề nghiệp không chỉ tôn vinh nghệ sĩ - những con người góp phần xây dựng văn hóa tinh thần dân tộc mà còn đưa ra những quy tắc chung về ứng xử phát ngôn đối với đồng nghiệp công chúng, hay trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội…
Ngọc Tiến
Bình luận
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
Ca dao và câu ca dao nổi tiếng của nhà thơ Thanh Tịnh
Nhiều năm qua, trong văn học, báo chí ở nước gần như quên lãng một thể loại xung kích, rất hiệu quả trong công tác tuyên truyền, cổ vũ phong trào...
Dân chủ và Kỷ cương - Nhìn từ đại dịch Covid-19
Covid-19 xuất hiện và tồn tại đến nay đã hơn một năm rưỡi và chắc chắn sẽ còn tồn tại trong một khoảng thời gian không ngắn. Sức tàn phá khủng...
Làm báo, cần viết đúng ngôn ngữ và ngữ pháp Tiếng Việt
Người làm báo là nhà tuyên truyền, cổ động, hướng dẫn dư luận xã hội, định hướng về hành động cho Nhân dân, đòi hỏi phải thông...
Tết Trung Thu - Nét đẹp văn hóa cổ xưa
Theo một số tài liệu nghiên cứu, tết Trung Thu ở Việt Nam là phong tục đã có từ thời sơ sử của người Việt cổ, gắn liền với nền văn hóa Đông...
Chung tay đẩy lùi Covid-19
Không có cái gọi là ‘vaccine xịn’ hay ‘vaccine không xịn’
TIN TỨC - SỰ KIỆN
.jpg)
Đọc tạp chí in
Theo dòng sự kiện
